PHP nedir , “PHP: Hypertext Preprocessor“, yaygın olarak kullanılan, Açık Kaynak genel amaçlı bir script (betik) dilidir. Özellikle, web geliştirme için uygundur ve HTML dilinin içerisine gömülebilir bir dildir. Sözdizimi (syntax) C, Java ve Perl dillerine benzer ve öğrenim kolay bir dildir. PHP dilinin ana amacı web geliştiricilerinin hızlı bir şekilde dinamik sayfalar oluşturmasını sağlamaktır.
PHP, 1994 yılında Rasmus Lerdorf tarafından çevrimiçi özgeçmişinin ziyaretlerini takip etmek için hazırlanmıştır. Rasmus yazdığı bu koda “Personal Home Page Tools” ya da daha bilinen adıyla PHP Tools adını vermiştir. PHP’nin eskiden kullanılan kısaltması “Personal Home Page“ dir. Daha sonradan daha fazla fonksiyonellik istenince PHP’yi yeniden yazmıştır. Bu yeni modeldeki veritabanı etkileşimi sayesinde, ziyaretçi defteri gibi basit dinamik web uygulamaları geliştirilebilecek bir çerçeve sağlanmıştır. 1995 yılının Haziran ayında Rasmus Lerdorf, PHP Tools’un kaynak kodlarını paylaştı ve bu geliştiricilerin uygun gördükleri şekilde kullanmasına izin vermek anlamına geliyordu. PHP’nin geliştirilmesi bugün PHP topluluğu tarafından sürdürülmektedir. Gelişmeleri resmi sitesinden takip edebilirsiniz.
PHP Ne Yapabilir?
Herşeyi. PHP esas olarak sunucu taraflı çalışan bir betik dilidir. Böylece diğer CGI programlarının, form verilerinin toplanması, dinamik sayfalar oluşturma, çerezleri kullanma gibi yapabilecekleri herşeyi yapabilirsiniz. Ama PHP daha fazlasını da yapabilir.
Çok detaya girmeden 3 ana başlıkta PHP’nin yapabileceklerini özetlersek:
- Sunucu taraflı çalışma
- Komut satırında çalışma
- Masaüstü uygulama yazma
HTML (Hyper Text Markup Language) web sayfası oluşturmak için kullanılan işaretleme dilidir. Bu dil ile oluşturduğunuz web sayfaları herhangi bir işleme gerek kalmadan tarayıcı (browser) programlar (Chrome, Firefox, IE, Safari vb.) vasıtasıyla görüntülenebilir. Örnek olarak:
<html>
<head> <title> Merhaba </title> </head>
<body>
<h1> Merhaba Dünya! </h1>
</body>
</html>
Bu kodu herhangi bir metin editörüne kopyalayıp uzantısını .html olacak şekilde kayıt ederseniz, tarayıcı programlar ile direkt olarak açabilirsiniz.
Fakat PHP ile aynı sayfayı oluşturmak istediğinizde, öncelikli olarak PHP programının yazdığınız betiği ele alıp değerlendirmesi ve sonra HTML çıktı üretmesi gerekir. Ancak bu aşamadan sonra tarayıcı programlar ile sayfanızı görebilirsiniz. Bunu için de bir web sunucu yazılımına (Apache, IIS …) ve PHP’ye ihtiyacınız var. Kendi bilgisayarınıza da sunucu yazılımlarını ve PHP’yi kurup yerelde deneme yapabilirsiniz. Web sunucular ile ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Yukarıdaki HTML kodu sayfaya sadece Merhaba Dünya! yazıyor. Aynısını PHP ile yapmak istersek:
<html>
<head> <title> Merhaba </title> </head>
<body>
<?php
echo "<h1>Merhaba Dünya!</h1>";
?>
</body>
</html>
şeklinde bir kod kullanabiliriz. Kodları herhangi bir metin editörüne kopyalayıp uzantısını .php olarak kayıt ederseniz sunucunun anlayacağı bir php dosyası oluşturmuş olursunuz.
PHP‘ye basit bir giriş yapmış olduk. Sonraki yazımızda görüşmek üzere…